antoninus duvarı ne demek?

Antoninus Duvarı Romalılar tarafından Vallum Antonini olarak adlandırılan duvar. Hadrian Duvarı’nın Kuzeyi’ndeki Keltler için ilk savunma hattı olarak, Hadrian Duvarı’ndan sonra inşa edilmiştir. İskoçya’nın ortasında, Firth Of Forth ve Firth Of Clyde arasında bulunmaktadır. Yaklaşık olarak, 63 uzunluğundaki duvarın yüksekliği 3 metre, genişliği 5 metredir.¹

Kalenin içyapısında çoğunlukla döneme ve bölgeye özel tahta ve çamurla tutturulmuş taşlardan oluşan evler olduğu için, günümüze Hadrian Duvarı’ındaki kadar arkeolojik kalıntı kalmamıştır. Ancak özellikle tarım yapılan alanlarda oluşturulan su kanalları, Antonin Duvarı’nın izleri ve kalelerin taştan yapılmış garnizonlarından kalan kalıntılar, duvar ve kale planlarının çizilmesine yardım etmektedir.

M.S. 142 yılında, dönemin Roma İmparatoru Antoninus Pius tarafından, Büyük Britanya'nın kuzeyindeki yerli halk olan Kelt klanlarının saldırılarına önlem olarak başlatılan duvar inşaatı 12 yılda tamamlanmıştır. İmprator Pius, Antoninus Duvarı'nı hiçbir zaman ziyaret etmedi. Bölgedeki güçlü klanlardan olan Caledonian'ların atakları sebebiyle, Antoninus Duvarı'na sürekli olarak Roma birlikleri gönderildi.

Antoninus Duvarı, aralarında yaklaşık 16 vilayetin bulunduğu, 22 kale tarafından korunuyordu ve bu ağı birbirine bağlayan yol, Ordu Yolu olarak bilinmekteydi. Antoninus Duvarı, tamamlandıktan 8 yıl sonra terk edildi ancak M.S. 208 yılında, İmparator Septimius Severus tarafından tekrar kurularak, yeniden Roma lejyonları bölgeye konuşlandırıldı. Bu sebeple duvar bazı kaynaklarda Severan Duvarı olarak anılmaktadır. Ancak Severus'un bölgeyi işgali ancak birkaç yıl sürdü; sonrasında duvar bir daha güçlendirilemeyerek zaman içinde sadece kalıntıları kaldı.²

Konum ve İnşa Aşaması

Agricola, M.S. 100’lerde İskoçya’ya ulaşarak, Britanya’nın kontrolünü karadan ve denizden eline aldı. İlk yaptığı işlerden biri, önemli bölgelere kaleler inşa ettirmek oldu. Bazı kaleler, Antoninus Duvarı’nın çizgisi haline gelecekken, bazıları Perthshire’daki Gask Ridge boyunca inşa edildi.³

Antoninus Duvarı, Antonius Pius'un emriyle inşa edilmeye başladığında, yaklaşık 12 yıl duvarın başında Quintus Lollius Urbicus vardı. Duvar, Firth of Clyde'da yer alan West Dunbartonshire bağlı Old Kilpatrick'den, Firth of Forth yakındalarındaki Bo'ness'da bulunan Carriden'e kadar toplam 63 kilometre uzunluğundaydı. Kuzey bölgelerinde hakim olan Caledonian'ların sürekli saldırıları ve bölgeye hakimiyetleri sebebiyle, duvarın inşası, birimlerin ve birliklerin hareket ettirilmesi zor oluyordu.⁴

Taş yapıdan oluşan Hadrian Duvarı'ndan daha kısa olan Antoninus Duvarı'nın malzemesi genellikle çim tabakalardı. Ancak, Caledonian saldırılarına rağmen, Hadrian Duvarı'na göre daha küçük kullanılmış taşlar, inşaatın hızlı ilerlemesini sağlıyordu. Romalılar ilk önce her 10 kilometrede bir, bir kale inşa etmeyi planlıyorlardı ancak Agricola'dan kalma kalelerin revize edilmesiyle her 3.3 kilometrede bir, bir kale inşa edilmiş oldu ve duvar boyunca toplam kale sayısı 19'a ulaştı. İlerleyen zamanlarda, kalenin ilk terkedilişinden sonra Severus'un gelişiyle duvardaki kale sayısı 22'ye çıktı.⁵

Tarihçiler, duvardaki kaleler hakkında yapısal bilgiyi, en iyi korunuş kale olan Rough Kalesi'nden elde etmektedir. Duvarın savunması sadece, geneli çim tabakalardan oluşan yüksekliklerle sağlanmıyordu. Duvarın kuzeyinde, Keltler'in hâkim olduğu bölgelere bakan kısımlara yaklaşık 5 metre derinliğinde hendekler açılmıştı. Ayrıca, yaklaşık olarak 6000 - 7000 asker de duvar boyunca gözcülük ve savunma için konuşlandırılmıştı. Bunun yanı sıra, önemli bölgelere, duvar kalelerine ek olarak destek kaleler de inşa edilmişti. Antoninus Duvarı'nın tek iletişimi ise, Güneydeki Hadrian Duvarı'na doğru yapılmış bir hizmet yoluydu. Gerekli malzemeler bu yoldan taşınıyordu.⁶

Kum taban üstüne yığılan taşlar ve üstlerine yerleştirilen sert çimlerle yükseltilen duvarın içinde; kalelerde; Önemli binalar bölgedeki kumtaşı ya da kırmızı çinilerle inşa edilirken, askerlerin barakaları ve diğer binalar ahşaptandı.⁷

Duvarda Yaşam

Antoninus Duvarı'na gönderilen askerler genellikle kendini ispat etmesi gereken sabıkalı soylular; yine aynı durumda kalmış, başı Roma'daki yasalarla derde girmiş ve kendilerine bir şans tanınmış suçlular gibi zorla gönderilenler ya da gönüllülerden oluşuyordu.⁸

Bunlar dışında komutanların ve yüksek rütbeli subayların ve hatta bazı askerlerin eşleri, çocukları ve kölelerinin de duvarda yaşadığı, onlardan geriye kalan bazı eşyalar, sunak taşları ve mezarlar sayesinde bilinmekte.⁹

Duvarın Terk Edilişi

Antoninus Duvarı, ağır saldırılara maruz kaldığı için tamamlandıktan sekiz yıl sonra, M.S. 162'de terk edildi. Duvardaki lejyonların tamamı Hadrian Duvarı'na çekildi. Bu geri çekilmede, o sıralar bölgedeki hâkimiyetleri oldukça güçlü olan Caledonian saldırılarının payı olduğu, Romalı tarihçilerce kayda geçirilmiştir.¹⁰¹¹

Romalılar'ın çekilişinin ardından, M.S. 197'ye kadar bölgede Kelt klanlarının hâkimiyeti devam ederken, 197 yılında yapılan bir Kelt saldırısından sonra dönemin Roma İmparatoru Septimius Severus Britanya'ya gelerek, M.S. 208'de Antoninus Duvarı'nı tekrar işgal etti. M.S: 411'de Romalılar'ın çekilmesinin ardından, Antoninus Duvarı, 18. yüzyılda tekrar keşfedilene kadar kaderine terk edilmişti.¹²